Yüksek Seçim Kurulu’nun seçimlerin 14 Mayıs’ta yapılacağını açıklamasıyla birlikte milletvekili adayı olmak isteyen kamu görevlileri için istifa süreci sona erdi.
Son günlerin en önemli konularından birisi ise milletvekili sıfatı taşımayan bakanların, milletvekili adayı olmak için görevlerinden ayrılmalarına gerek olup olmadığı tartışması.
Muhalefet cephesinden ise bakanların adaylığı hukuka aykırı çıkışı geldi.
Bu iddialara ise İletişim Başkanlığı paylaştığı bilgi notu ile yanıt verdi.
“İddialar doğru değildir”
“Bakanların milletvekili adayı olabilmeleri için Anayasa Madde 76’ya uygun olarak görevden ayrılmış olmaları gerekir iddiası doğru değildir” denildi.
Bakanların milletvekili adayı olması için istifa etmesi gerekir mi? sorusunun yanıt bulduğu bilgi notunda ise şu ifadeler kullanıldı:
Anayasada ve kanunda bakanların istifası için hüküm yoktur
Bakanlar, milletvekilliği adaylığı için istifa etmesi gerekenleri düzenleyen Anayasa madde 76/son hükmünde sayılmamıştır. Bakanlar, milletvekilliği adaylığı için istifa etmesi gerekenleri düzenleyen Milletvekili Seçim Kanunu 18. Maddenin içinde de sayılmamıştır. Anayasal Demokratik Sistemde hakların kullanılması kural sınırlaması istisnadır. Sınırlamalar ise açık hüküm yoksa yorum yoluyla yapılamaz
Bakanlar memur değildir
Bakanlar kamu hizmeti yapar, kamu görevine katılır ancak bir kamu kurum veya kuruluşunun memur statüsündeki kamu görevlileri değildir. Yani Anayasa ( m. 76/son) ve Milletvekili Seçim Kanununda (m. 18) istifa etmesi gerekenler arasında sayılan memurlardan değildir.
Bakanlar diğer kamu görevlisi değildir
Yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan kamu görevlisi olmanın en önemli şartı o kişiyle devlet arasında bir istihdam ilişkisinin bulunmasıdır. Bakanlar yürütme tarafından istihdam edilen kişiler değildir. Kamu görevine katılan siyasi kişilerdir.
Bakanlar üst kademe idari yönetici değildir
Üst kademe idari yöneticiler 3 no’lu CBK kapsamında düzenlenmiştir. Bu CBK’nın ekli listelerinde yer alan üst kademe yöneticiler milletvekili adayı olmak için istifa etmek zorundadır. Nitekim bakan yardımcıları 3 no’lu CBK kapsamında üst kademe yöneticiler listesinde yer aldığından milletvekili adayı olmak isterlerse görevlerinden istifa etmeleri gerekir. Bakanlar siyasi yönetici olduğu için 3 no’lu CBK kapsamında üst kademe idari yöneticiler listesinde değildir.
Seçim kanununda bakanların seçim çalışmasına ilişkin açık hüküm vardır
298 sayılı Seçim Kanununun 65. maddesinde “seçim propagandasının başlangıç tarihinden oy verme gününü takip eden güne kadar olan süre içinde” bakanlara yapacakları seçim çalışmalarında bazı yasaklar getirilmiştir. Aynı şekilde 66. maddede de bakanların seçim çalışmalarına memurların katılamayacağı düzenlenmiştir. 155. madde ise yasaklara aykırılık halinde bakanlara hapis cezası düzenlemiştir.
Bu düzenlemeler aday olup olmama ayrımı yapılmaksızın münhasıran tüm bakanlara ilişkindir. Kanun koyucunun amacı da öncelikle aday olan bakanların haksız rekabet yapmasının önüne geçmektir.
Bakanların siyasi katılım hakkı kısıtlanmamıştır
Bakanlar seçilmiş irade tarafından Anayasa gereği ataması yapılan yürütmenin yardımcısı statüsünde siyasi kişiliklerdir. Yürütmenin çeşitli alanlardaki siyasi temsilcileridir. Bakanlar Cumhurbaşkanı’nın siyasi programına bağlıdır, bağlı olmaları sistemin gereğidir. Bakanlar bu programın uygulamasından sorumlu teknisyenlerdir. Programın teknik uygulama sorumlusudur. Bu nedenle siyasi teknisyen niteliğine sahiptir. Bakanların sistemde yer alışı siyasi katılım ve siyaset yapma hakkının bir sonucudur. Bakanlar geniş anlamda yani siyasi partilere üye olma ve bunların faaliyetine katılma anlamında tam siyaset yapma hakkına sahiptir. Tam siyaset yapma hakkına sahip bakanların seçilme hakkı kısıtlanamaz. Milletvekilliği adaylıkları istifaya bağlanmaz.
2017 ve 2018 değişikliklerinde bakanlar için istifa şartı getirilmemiştir
Anayasa koyucu 2017 yılında 6771 sayılı Kanunla Başkanlık sistemine geçerken; Anayasa m. 76/sonda yer alan çeşitli kurumlardaki üyelerin, elemanların ve mensupların ismen sayıldığı, memurların statü olarak belirtildiği hüküm içine bakanları koymaması bilinçli bir tercihtir. Çünkü bakanlık görevinin seviyesi gözetildiğinde eğer bakanlar için de istifa şartı istenseydi hükümde yazılan istifa etmesi gerekenler arasına bakanların evleviyetle hem de ilk sırada yazılması gerekirdi. Anayasa koyucu tam tersine seçim sürecinde istifası gereken üç bakanla (adalet, içişleri ve ulaştırma bakanlarıyla) ilgili istifa şartını da kaldırarak bakanlar konusunda hiç bir kısıt istemediğini ortaya koymuştur.
Yine Anayasa Değişikliğinden sonra Milletvekilliği Seçim Kanununda 2018 yılında 7140 sayılı Kanunla seçimden önce değişiklik yapılmıştır. Kanun koyucu bu değişiklikte de adaylık için istifa etmesi gerekenler arasına bakanları eklememiştir.
2018 seçimlerinde bakanlar istifa etmeden aday olmuştur
Nihayet 24 Haziran 2018 milletvekili seçiminde aday olan bakanlar da görevlerinden istifa etmemiştir.
News
