Fitch cevapladı: Sarsıntının faturası kaç dolar?
Depremin yaraları henüz sarılamazken, değişik kuruluşlar ekonomiye maliyeti hakkında tahminler yapmaya başladı. Daha önce Reuters ve Bloomberg faturayı hesaplayan haberler yayınlamıştı. Bugün de Fitch, Türkiye ve Suriye’yi harap eden depremlerin 4 milyar doları aşan ekonomik kayba neden olabileceğini duyurdu.
Fitch Ratings “Sahada durum gelişirken, ekonomik kayıpları tahmin etmek zor, ancak 2 milyar doları aşması muhtemel görünüyor ve zamanla 4 milyar dolara veya daha fazlasına ulaşabilir” açıklamasında bulundu.
Fitch, Kahramanmaraş merkezli meydana gelen 7.7 ve 7.6’lık depremin mali faturasının 2 milyar doları geçmesinin beklendiğini, zararın 4 milyar dolara ve daha fazlasına ulaşabileceği uyarısında bulundu.
Depremden etkilenen bölgelerdeki düşük sigorta bedellerine dikkat çeken Fitch, sigortalanan tutarların “çok daha düşük”, “belki yaklaşık bir milyar dolar” olduğu tahmininde bulundu.
Diğer taraftan notta, sigortalanmış kayıpların büyük oranda reasüransla telafi edileceği kaydedildi.
Fitch ayrıca, katastrofik tahvillerin çoğunlukla İstanbul civarıyla sınırlı bölgeyi kapsadıkları için depremden etkilenmeyeceği görüşünde.
Reuters ve Bloomberg’e göre depremin faturası
Depremin maliyetiyle ilgili ilk analiz Reuters’ten gelmişti: Hesaplamalarına başvurduğu toplam üç ekonomist depremin GSYH’ye etkisini 0.6 ila 2 puan arasında kayıp olarak hesapladı. Ekonomistler üretimin %50 oranında aksadığı ve bu düşüşün 6-12 ay gibi bir sürede telafi edildiği bir senaryoyu baz alıyor. Bir yetkili de bu yıl büyümenin ilk tahminlerden deprem nedeniyle 1-2 puan aşağıda kalabileceğini söyledi.
- Bloomberg ekonomisti Selva Bahar Bazikiise şu yorumu kalem aldı: “Bir önceki büyük depremle karşılaştırarak pazartesi günkü depremlerde kamu harcamalarının GSYİH’nın %5,5’ine eşdeğer olabileceğine dair ilk kaba bir tahminde bulunuyoruz. Muhtemel bir hükümet destekli kredi planı daha yüksek bir sayıya neden olabilir…. Depremlerin göreceli büyüklüğü ve bölgenin ekonomisini hesaba katarsak, pazartesi günkü felaketle ilgili olası kamu harcamalarını kısa vadede GSYİH’nın kabaca %2,6’sına denk getiriyor…. Konut inşaatı da dahil olmak üzere uzun vadeli bir bakış açısıyla, Van depremine yönelik kamu harcamalarını Türkiye GSYİH’sının yaklaşık %0,3’üne taşımıştı. Aynı ölçeklendirme sisteminin uygulanması, pazartesi günkü felaket için yapılan harcamaların GSYİH’nın yaklaşık %5,5’ine ulaşabileceğini gösteriyor. Yeniden inşa zaman aldığı için maliyetler muhtemelen iki yıla yayılacak.”
Çeşitli basın kaynakları